Apollo Pithius - Concept / Direction / Acting

"Apollo Pithius" by Eva Andronikidou

Σύλληψη- Σκηνοθεσία: Εύα Ανδρονικίδου
Μουσική: Αλίκη Μαρκαντωνάτου, Παν Καπερνέκα, Σοφία Ανδριανού
Κοστούμια- Σκηνικά αντικείμενα:
Μελίνα Αναλυτή, Ηλίας Καμπουράκης

Παίζουν:
Απόλλων: Γιάννης Πανταγιάς
Γαία: Γκέρτα Ντύλε
Χορός: Μελίνα Αναλυτή, Εύα Ανδρονικίδου, Ειρήνη Γκέγκιου, Βασιλική Ιωσηφίδου,
Σοφία Μαντζάκου, Ειρήνη Πολυδώρου, Αρχοντία Ταμπάκη, Γιάννης Τσαπατσάρης

Η παράσταση δημιουργήθηκε για το κλείσιμο μιας τετραήμερης διεθνούς εκδήλωσης του Ιδρύματος Νεολαίας και Δια Βίου Μάθησης και του Προγράμματος Νέα Γενιά σε Δράση, που πραγματοποιήθηκε στο Ευρωπαϊκό Κέντρο Δελφών.
Παίχτηκε στις 9 Νοεμβρίου 2013 στο υπαίθριο θέατρο του Κέντρου, ένα αντίγραφο του αρχαίου στις διαστάσεις και τον προσανατολισμό.

Λόγω του τόπου, η παράσταση είναι βασισμένη στην αρχαία ελληνική μυθολογία και τη γιορτή των Σεπτηρίων, που πραγματοποιούνταν στους Δελφούς κάθε 8 χρόνια στις 23 του μήνα Ιλαίου (Δελφικό ημερολόγιο, πιθανά σήμερα 15 Ιουλίου-15 Αυγούστου). Στη γιορτή αυτή γινόταν αναπαράσταση της μάχης και νίκης του Απόλλωνα ενάντια στον Πύθωνα, το φύλακα του ιερού των Δελφών, που ως τότε ήταν αφιερωμένο στη Γαία με πρώτη ιέρεια την κόρη της Θέμιδα. Μετά τη νίκη, ο θεός εξαγνιζόταν από το φόνο, δαφνοστεφανωνόταν στα Τέμπη, και επέστρεφε στους Δελφούς με την πομπή των Δαφνηφορίων.
Στόχος στην παράσταση ήταν μια προσέγγιση που να έχει σχέση με τις απαρχές του θεάτρου στην Αρχαία Ελλάδα, που είναι συνυφασμένη με τη γιορτή, το τελετουργικό και τη λατρεία θεών. Για το λόγο αυτό, στην τελευταία σκηνή οι ηθοποιοί καλούν το κοινό σε ένα κυκλικό χορό, προκειμένου το θέαμα να μετατραπεί σε μια συμμετοχική δράση, όπως μια γιορτή.
Η σύλληψη και η σκηνοθεσία είναι της Εύας Ανδρονικίδου. Λόγω του διεθνούς κοινού, η παράσταση βασίστηκε κυρίως στην κίνηση, με ελάχιστο λόγο στα αρχαία ελληνικά, κάτι το οποίο μπορεί να επαναπροσδιοριστεί. Οι μουσικές συνθέσεις ήταν της Αλίκης Μαρκαντωνάτου και του Παν Καπερνέκα, με όργανα όσο πιο κοντά στα αρχαία, με μελοποιημένη αρχαία ποίηση της Σαπφούς και Δελφικούς Παιάνες, ενώ στο τέλος της παράστασης η Σοφία Ανδριανού τραγούδησε τον Επιτάφιο του Σείκιλου. Δόθηκε ιδιαίτερη προσοχή στα αντικείμενα, ώστε να κατασκευαστούν με όσο το δυνατό πιο πιστό στις περιγραφές τρόπο (π.χ. κατασκευάστηκε η κωπώ, ένα κλαδί με κορδέλες και κρεμασμένα αντικείμενα που παραπέμπουν στον έναστρο ουρανό, που χρησιμοποιούνταν στη γιορτή των
Σεπτηρίων).
Η δομή έχει βασιστεί με ελεύθερο τρόπο, στη δομή της αναπαράστασης των Σεπτηρίων και σε διαφορετικές μυθολογικές εκδοχές σχετικά με τη ίδρυση του Μαντείου (Ομηρικά έπη και ύμνοι («Ιλιάδα», «Οδύσσεια», «Ύμνος εις Απόλλωνα»), Παυσανίας («Φωκικά»), Αισχύλος (τραγωδία «Ευμενίδες»), Ευριπίδης (τραγωδία «Ιφιγένεια εν Ταύροις») και του Διόδωρου.

Αρχικά επι σκηνής βρίσκεται η Γαία να πετά ρυθμικά πέτρες, δημιουργώντας ένα ηχητικό τοπίο που σηματοδοτεί το πέρασμα του χρόνου. Στο βάθος πίσω, εκτός ορχήστρας, ανάμεσα στα δέντρα, η κόρη της, νύμφη Δάφνη με τον Απόλλωνα. Στην επόμενη σκηνή, μπαίνει ο Απόλλων, με άρμα «αλόγων» (το οποίο υποδύεται ο χορός ανδρών και γυναικών με αλαλαγμούς). Ο Πύθωνας (μέλη του χορού) μπαίνει και έρχονται σε αντιπαράθεση. Ο Απόλλων σκοτώνει τον Πύθωνα με το τόξο του και τα λόγια "Ενταυθοῖ νῦν πύθευ ἐπὶ χθονὶ βωτιανείρῃ: οὐδὲ σύ γε ζώουσα κακὸν δήλημα βροτοῖσιν ἔσσεαι, οἳ γαίης πολυφόρβου καρπὸν ἔδοντες ἐνθάδ' ἀγινήσουσι τεληέσσας ἑκατόμβας." Στη συνέχεια ο χορός (ιέρειες και λαμπαδηφόροι) τον πλένουν και τον εξαγνίζουν, και η Γαία τον στεφανώνει με δάφνες. Στην επόμενη σκηνή, λαμβάνει χώρα το ταξίδι του Απόλλωνα στη θάλασσα, από την Κρήτη πίσω στους Δελφούς, μεταμορφωμένου σε δελφίνι, όπου σύμφωνα με τον Ύμνο εις Απόλλωνα του Ομήρου, μετέφερε τους ιερείς στην πλάτη του, και η κατασκευή του Μαντείου. Η τελευταία σκηνή, τα Δαφνηφόρια, ξεκινά με τα λόγια της Γαίας "Είπατε τω βασιληι , χαμαί πέσε δαίδαλος αυλά, Ουκέτι Φοίβος έχει καλύβαν ου μαντίδα δάφνην, ου παγάν λαλεούσαν, απέσβετο και λάλον ύδωρ". Η παράσταση κλείνει με κυκλικό χορό με δάδες και την κωπώ, στον οποίο ο χορός καλεί το κοινό, με τον Επιτάφιο του Σείκιλου: «Ὅσον ζῇς φαίνου, μηδὲν ὅλως σὺ λυποῦ, πρὸς ὀλίγον ἐστὶ τὸ ζῆν, τὸ τέλος ὁ xρόνος ἀπαιτεῖ». Για την κίνηση και το χορό μελετήθηκαν προϊστορικά και αρχαία αγγεία με παραστάσεις από χορό και τελετουργικά. Οι κινήσεις είναι απλές, ήρεμες και γεωμετρικές, σε ύφος δωρικό. Ο χορός της τελευταίας σκηνής δεν έχει συγκεκριμένη διάρκεια, εξαρτάται από τη συμμετοχή του κοινού, και είναι η στιγμή που η παράσταση αποκτά έναν χαρακτήρα γιορτής και ενώνει όλους του παρευρισκόμενους σε έναν κύκλο και μια συμμετοχική, κοινή δράση.